Larry Summers, cựu Chủ tịch, đã buộc phải từ chức sau một mâu thuẫn nặng nề với giới học giả từ một câu nói sơ ý bị hiểu là xem thường khả năng nghiên cứu khoa học của nữ giới.
Gian nan ngang bầu cử Tổng thống
Ủy ban tìm kiếm cho chức vụ Chủ tịch Trường Harvard bao gồm 9 thành viên, trong đó 3 người thuộc ban quản trị Harvard và 6 người còn lại thuộc nhóm hội đồng giám sát.
Quá trình tìm kiếm diễn ra khá bí mật. Có người ví nó “mơ hồ như cuộc bầu chọn “giáo chủ” và gay cấn không kém một cuộc bầu cử chính trị. Chiến dịch tìm kiếm này đã trở thành một chủ đề xôn xao trong giới học thuật, thậm chí đã được đem ra cá cược trên mạng trực tuyến.
Khởi động từ cuối tháng 3/2005, ngay sau khi Larry Summers từ chức, Ủy ban tìm kiếm đã hoạt động hết công suất để tập hợp và lựa chọn một danh sách dài các ứng viên.
Trách nhiệm đè nặng lên những người này: chọn ra một người lãnh đạo có thể thực hiện những mục tiêu dài hạn mà cựu chủ tịch đã đặt ra (như đổi mới chương trình và phương pháp giáo dục ĐH, mở rộng khuôn viên trường ở khu Allston, và một chiến dịch huy động vốn kỷ lục..). Đồng thời, chủ tịch mới sẽ phải vạch ra hướng đi cho ĐH Harvard trong tương lai.
Một nét đặc biệt của đợt tìm kiếm này là lần đầu tiên trong lịch sử Harvard, 2 nhóm cố vấn chính thức, một nhóm bao gồm đại diện các giảng viên và nhóm kia gồm đại diện các SV, đã được thành lập để hỗ trợ cho ủy ban tìm kiếm.
Thêm vào đó, từ giữa tháng 4 năm ngoái, Chủ tịch ủy ban tìm kiếm cũng đã gửi thư xin đóng góp ý kiến tới toàn bộ SV, giảng viên và cán bộ trong trường, và khoảng 320.000 cựu SV. Ủy ban này đã nhận lại được một danh sách khổng lồ các ứng viên tiềm năng mà theo ông Sidney Verba, cựu SV, tốt nghiệp năm 1953, so sánh “phải dày ngang với cuốn danh bạ thành phố Boston”.
Với những nỗ lực này, đợt tuyển Chủ tịch ĐH Harvard được coi là “rộng mở” nhất trong lịch sử. Đây cũng được coi là một động thái nhượng bộ từ phía ban quản trị nhà trường sau khi đợt tuyển lần trước bị chỉ trích là quá bí mật, đặc biệt là khi vị chủ tịch được chọn ra lần đó, ông Larry Summers, đã có kết cục không mấy tốt đẹp.
Người cũ hay người mới?
Có 2 khả năng về ứng viên của chức Chủ tịch Trường ĐH Harvard: Ủy ban tìm kiếm có thể tìm trong số các thành viên xuất sắc của trường một người đủ năng lực và phù hợp với chức vụ này. Nếu không, họ cũng có thể “bốc” một người đã thành công ở vị trí này tại một trường danh tiếng khác. Hiện tại, Ủy ban tìm kiếm vẫn đang đi theo cả hai hướng.
Theo một chuyên gia nghiên cứu về tổ chức các trường ĐH, Ủy ban tìm kiếm chủ tịch của các trường thường “nhòm ngó” các ứng cử viên bên ngoài vì những ứng viên này hứa hẹn sẽ mang lại sự thay đổi.
Trên tinh thần đó, uỷ ban đã chọn ra không ít gương mặt hiệu trưởng xuất sắc trong các trường ĐH hàng đầu của Mỹ: Ruth Simmons, Chủ tịch Trường Brown và cũng là người da đen đầu tiên lãnh đạo một trường Ivy League, Lawrence Bacow của trường Tufts, cựu SV Trường Quản lý Nhà nước Kennedy (Harvard), Robert Dynes của UC Berkeley, Carolyn Martin của ĐH Cornel, Mark Wrighton của ĐH Saint Louis. Một số người cũng đã được chọn vào danh sách ứng cử viên trong đợt tuyển Chủ tịch Trường Harvard lần trước như Amy Gutmann, Chủ tịch ĐH Pensylvania, Lee Bollinger, Chủ tịch Trường Columbia.
Tuy nhiên cũng có ý kiến cho rằng, ủy ban tìm kiếm sẽ dành ưu tiên cho những cán bộ của trường, những người hiểu rõ về Harvard và đã có quan hệ tốt với đội ngũ giảng viên, SV và cựu SV. Danh sách ứng viên còn bao gồm 3 quản trị gia cao cấp của Harvard: Steven E. Hyman, Giám đốc hành chính, Elena Kagan, Hiệu trưởng Trường Luật, và Drew Gilpin Faust, Hiệu trưởng Học viện Cao học Radcliff (trực thuộc Harvard)
Nữ chủ tịch: Rất có thể!
Trong danh sách các ứng viên từ bên ngoài cho chức Chủ tịch Trường ĐH Harvard lần này, có 3 gương mặt xuất sắc là đại diện phái nữ. Họ hiện là những người đang giữ cương vị chủ tịch của các trường ĐH trong hàng ngũ Ivy Leagues: Shirley M. Tilghman của Princeton, Ruth J. Simmons của Brown và Amy Gutmann của ĐH Pennsylvania.
Trong nội bộ Harvard, ứng viên nữ sáng giá nhất của chức chủ tịch chính là thành viên của ban quản trị Harvard, Nannerl O. Keohane, cựu chủ tịch ĐH Duke và Wellesley. Bà cũng chính là một thành viên của Ủy ban tìm kiếm chủ tịch Harvard.
Ông Jack Maguire cho biết: “Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu chủ tịch mới là phụ nữ. Cũng đã đến lúc trao quyền lãnh đạo cho phái nữ. Hiện có rất nhiều người phụ nữ tài năng xung quanh ta”.
Không phải ai cũng thích Harvard!
Trái với tưởng tượng của nhiều người, nhiều ứng viên danh tiếng đã lập tức khẳng định họ không quan tâm đến vị trí này và tiếp tục bày tỏ nhiệt huyết của họ với công việc hiện tại.
Cass Cliatt, nữ phát ngôn viên của ĐH Princeton cho biết: ”Chủ tịch Tilghman đã trả lời một cách nhất quán rằng, bà đang có một công việc tuyệt vời nhất trong sự nghiệp”.
Tiến sĩ Gutmann cũng làm an lòng ban quản trị của ĐH Pennsylvania bằng tuyên bố: “Đây là lần cuối cùng tôi bàn về điều này: Chắc chắn, tôi sẽ gắn bó với Penn trong vai trò chủ tịch, và tôi không hào hứng gì với bất cứ chức chủ tịch nào khác”.
Lori N. Doyle, nữ phát ngôn viên của Ts. Gutmann, khẳng định thêm: “Việc ai đó có tên trong danh sách ứng viên không có nghĩa là họ quan tâm đến công việc đó”.
Alison F. Richard, Phó Chủ tịch ĐH Cambridge của Anh, và cựu quan chức cấp cao của Yale, cũng nằm trong danh sách này. Ngay sau khi biết tin, văn phòng của bà đã ra một tuyên bố, rằng bà đã gắn bó sâu sắc với Cambridge và quyết không xem mình là một ứng viên ở Harvard.
Bản thân bà Keohane, ứng viên thuộc thành viên ban tìm kiếm, tuyên bố với tờ Boston Globe là bà không sẵn sàng vào vị trí này, và nói thẳng thừng: “Tôi muốn bảo ủy ban đừng đưa tôi vào danh sách nữa!”
Tuy nhiên, cũng khó mà biết được những lời từ chối này nghiêm túc đến mức nào. Theo Tiến sĩ Richard P. Chait, GS ĐH Harvard, “Điều này không khác với trường hợp của Hillary Clinton hay Barack Obama. Tại sao họ lại không nói thẳng ra rằng: Vâng, tôi thích trở thành Tổng thống Mỹ? Thường họ có tâm lý rụt rè một chút”.
Ông Chait cho biết, ông không nhớ có trường hợp nào tương tự, khi chủ tịch một trường ĐH thuộc bảng xếp hạng Ivy lại được chọn để làm lãnh đạo một học viện thuộc Ivy khác. Có ít nhất một nửa các nhà lãnh đạo cao cấp hiện tại của Ivy đang được xét tuyển, trong đó có Lee C. Bollinger, Chủ tịch ĐH Columbia. Trong đợt “săn đầu người” trước của Harvard năm 2001, Ts Bollinger, sau đó là Chủ tịch ĐH Michigan, đã lọt vào danh sách rút gọn của Harvard.
(Theo Vietnamnet)